Việt Nam là một trong những quốc gia có lượng người mắc bệnh cơ xương khớp ở mức cao, với hơn 30% người trên 35 tuổi và 60% người trên 65 tuổi. Bệnh không chỉ phổ biến ở người già mà tỷ lệ mắc ở người trẻ đang ngày một gia tăng.
Hướng dẫn phục hồi chức năng cơ xương khớp. Ảnh: BV Tuệ Tĩnh.
Bệnh viện Tuệ Tĩnh (Học viện Y dược học cổ truyền Việt Nam) cho biết, cơ sở y tế này đã tiếp nhận nhiều người trẻ tuổi đến khám, điều trị phục hồi chức năng, vật lý trị liệu vì đau mỏi vai gáy, đau cột sống, đau xương khớp, thoát vị đĩa đệm... Thậm chí, có những trường hợp mới chỉ 20-22 tuổi đã phải đến khám và kêu ca về tình trạng đau nhức xương khớp. Những cơn đau biểu hiện đặc trưng cho tình trạng thoái hóa khớp sớm.
PGS.TS Lê Mạnh Cường - Giám đốc Bệnh viện Tuệ Tĩnh cho hay tỷ lệ người mắc bệnh cơ xương khớp rất cao và đang có xu hướng ngày càng gia tăng và trẻ hóa. “Hệ vận động hay cơ xương khớp rất ít khi được chú ý cho đến khi xuất hiện các dấu hiệu của lão hóa, người bệnh mới nhận ra bị các vấn đề cơ xương khớp gây giảm hiệu suất công việc và ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, trong lối sống ngày nay, mọi người thường làm việc ngồi ở một vị trí trong nhiều giờ đồng hồ liền, khoảng 3-4 tiếng dễ gây ê cổ vai gáy và các khớp vận động trên cơ thể và cột sống. Bên cạnh đó, ở người trẻ, nhóm tuổi này thường chủ quan, không đi khám sớm cho đến khi bệnh nặng, ảnh hưởng đến khả năng vận động. Nhiều trường hợp từ chối phẫu thuật, chủ yếu do sợ di chứng, yếu liệt sau này” – ông Cường lý giải.
Tác động của của bệnh lý cơ xương khớp đến mỗi người có thể thay đổi với các triệu chứng nhẹ đến các rối loạn chức năng nghiêm trọng, thậm chí là di chứng tàn tật. Nó gián tiếp làm giảm chất lượng cuộc sống, giảm năng suất lao động, gây mất ngày công lao động và đẩy chi phí y tế tăng lên.
Người dân cần học cách ngồi đúng tư thế, ngồi thẳng lưng, thường xuyên đứng lên đi lại, vận động để các cơ được linh hoạt. Ngoài ra, khi có tuổi, tình trạng xương sẽ càng yếu, giòn hơn bởi thiếu canxi… Vì vậy ngay từ khi còn trẻ, người dân nên bổ sung các chất dinh dưỡng, vitamin trong mỗi bữa ăn để cơ thể luôn được khỏe mạnh, dẻo dai, xương chắc khỏe hơn. Căng thẳng khiến tinh thần luôn mệt mỏi cũng là nguyên nhân gây ra bệnh đau lưng.
Để phòng chống bệnh cơ xương khớp, PGS.TS Lê Mạnh Cường khuyến cáo mỗi người nên thường xuyên vận động, ngồi khoảng 15-20 phút cần đứng lên đi lại để thay đổi tư thế, giúp cơ xương khớp linh hoạt, tránh ngồi hay đứng quá lâu, hạn chế làm việc quá sức, dành nhiều thời gian nghỉ ngơi.
Bên cạnh đó, để giúp cho cơ bắp và xương chắc khỏe hơn, mỗi người cần luyện tập thể dục, thể thao với những bài tập phù hợp như: Bơi, đạp xe, đi bộ, tập thể dục, dưỡng sinh... Nên tập với tư thế tốt nhất cho các khớp xương bằng cách đứng thẳng, tránh nằm lâu, leo cầu thang, ngồi lâu, đứng lâu một chỗ gây ứ trệ tuần hoàn máu và cứng khớp. Ngoài ra, khi ngồi làm việc, mọi người nên chú ý giữ thẳng lưng, không ngồi xổm...
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, hãy hạn chế luyện tập với cường độ mạnh, tránh tăng cân nhiều và luôn biết cách hấp thụ vitamin D từ ánh nắng mặt trời buổi sáng sớm. Đặc biệt, thay vì ngồi làm việc liên tục 3-4 tiếng, thì sau 30 phút đến 1 tiếng đồng hồ, mỗi người nên đứng dậy vận động tại chỗ 5-10 phút giúp cơ xương khớp linh hoạt. Khi thấy xuất hiện các triệu chứng ban đầu của bệnh như đau vùng vai gáy, đau ở thắt lưng, đau vùng gót chân, đau ở các khớp... cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để khám, tránh sử dụng các sản phẩm giảm đau xương khớp một cách tùy tiện. Bởi những sản phẩm này có thể chứa hoạt chất giảm đau, kháng viêm không steroid hay Corticoid, khi sử dụng dài ngày rất nguy hiểm cho gan, thận và dạ dày.
