Dậy thì sớm là gì?
Dậy thì sớm là sự xuất hiện những biểu hiện về thể chất và hormon ở lứa tuổi sớm hơn bình thường (trước 8 tuổi ở trẻ gái và trước 9 tuổi ở trẻ trai).
Các biểu hiện của dậy thì bao gồm tuyến vú bắt đầu phát triển ở trẻ gái và tăng kích thước thể tích tinh hoàn ở trẻ trai. Ngoài ra có thể có các biểu hiện như: chiều cao tăng vọt, có lông mu, lông nách, mụn trứng cá, thay đổi tính khí, mùi cơ thể.
Đa số các trường hợp dậy thì sớm là vô căn. Ngoài ra, có thể do di truyền, hiếm gặp hơn làdo u não (hay gặp hơn ở trẻ trai), các bất thường não bẩm sinh, tổn thương hệ thần kinh trung ương như chấn thương, nhiễm trùng.
Đậu nành có làm trẻ dậy thì sớm?
Đậu nành và các sản phẩm từ đậu nành (như đậu phụ, nước tương, sữa đậu nành…) làthực phẩm phổ biến trong khẩu phần ăn của người Việt Nam. Đậu nành được ví như "thịt không xương" vì có giá trị dinh dưỡng cao.
Theo BS Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia (Bộ Y tế), đậu nành tự nhiên có chứa isoflavone, một loại estrogen thực vật (phytoestrogen) có cấu trúc tương tự như estrogen nội tiết tố mà buồng trứng tiết ra nhưng hàm lượng này vẫn rất thấp. Loại tiết tố này thuộc thực vật, không mạnh như tiết tố nguồn động vật nên không thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển sinh lý của trẻ, BS Hưng cho biết.
Tuy nhiên, BS Hưng cũng lưu ý trẻ em bị thừa cân đáng kể có nguy cơ phát triển dậy thì sớm hơn. Ngoài ra, việc tiếp xúc với kem hoặc thuốc mỡ chứa estrogen hoặc testosterone hoặc các chất khác có chứa các hormone này (chẳng hạn như thuốc của người lớn hoặc thực phẩm chức năng), có thể làm tăng nguy cơ phát triển dậy thì sớm của trẻ.
Giá trị dinh dưỡng của đậu nành
Trong 100g đậu nành cung cấp 400 kcal năng lượng, 34g chất đạm, 18,4g chất béo và các vi chất khác như canxi, magie, photpho, kẽm và một số vitamin nhóm B.
BS Hưng cho biết đậu nành có nhiều đạm hơn thịt, nhiều canxi hơn sữa bò, nhiều lecithin hơn trứng. Đậu nành là mộtnguồn cung cấp protein có giá trị sinh học cao, chất xơ, kali và acid folic chất lượng cao. Là nguồn cung cấp protein tốt, nhưng đậu nành lại không chứa cholesterol (do có nguồn gốc thực vật) và là nguồn cung cấp acid béo thiết yếu. Do đó sử dụng đậu nành rất có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là người mắc các bệnh rối loạn chuyển hóa lipid máu.
Sữa đậu nành chứa rất nhiều protein giúp bổ sung cho cơ thể lượng đạm thực vật cần thiết để duy trì sức khỏe tốt, giúp phát triển chiều cao lẫn cân nặng. Đồng thời, nó cũng chứa các chất xơ, chất béo hỗ trợ hệ tiêu hóa, tạo ra năng lượng vận động và phát triển trí não.
Các vitamin nhóm B, E, khoáng chất, omega-3, omega-6 trong đậu nành còn là những chất vô cùng quan trọng trong thực đơn cho trẻ trong giai đoạn dậy thì.
Theo tính toán, 100ml sữa đậu nành sẽ cung cấp cho trẻ khoảng 28 calo, 3,1g protein, 1,6g chất béo, 0,4g gluxit, 18mg canxi, 1,2mg sắt và nhiều loại vitamin, chất khoáng khác. Với hàm lượng chất dinh dưỡng có sẵn, sữa đậu nành giúp phòng chống các bệnh về tim mạch, ung thư, tăng cường hệ miễn dịch và ngừa gan nhiễm mỡ.
